MANILA — Inihayag ng Department of Health (DOH) na ilalabas nila sa susunod na linggo ang listahan ng mga health facility na itinayo sa ilalim ng Health Facilities Enhancement Program (HFEP) ngunit hindi pa rin nagagamit.

Ayon kay Health Secretary Ted Herbosa, tinatayang 70% ng mga natapos na health centers ay hindi pa operational, sa kabila ng malaking pondo na inilaan sa mga lokal na pamahalaan para sa konstruksyon nito. Binanggit niya na nakipagkasundo ang DOH sa mga LGU sa pamamagitan ng memorandum of agreement, na nagtatakda sa kanila ng responsibilidad sa pagpapatakbo at pag-staff ng mga pasilidad.

Binigyang-diin ni Secretary Herbosa na layunin ng DOH na maghanap ng solusyon upang mapagana ang mga pasilidad, sa halip na magturo ng sisi. Isa sa mga posibleng hakbang ay ang pakikipag-partner sa mga pribadong entidad o paggamit ng DOH personnel sa ilalim ng kasunduan ng mayor.

Lumabas ang isyu matapos tanungin ng Kongreso ang kalagayan ng HFEP, kung saan napag-alaman na 200 lamang sa 600 health centers ang aktibong naglilingkod sa publiko. Tinukoy ni Secretary Herbosa na may pagkakapareho ito sa “flood control version” ng nakaraang iskandalo sa anomalous hospital constructions na kinasasangkutan nina Curlee at Sarah Discaya.

Dagdag pa niya, ayon sa Commission on Audit, 123 DOH contracts na nagkakahalaga ng P11.5 bilyon ang hindi natapos sa tamang panahon dahil sa mahinang koordinasyon at pagkaantala. Binanggit din ng kalihim ang epekto ng paglalagay ng hindi naka-program na pondo sa budget ng DOH ng ilang mambabatas, na nagdulot ng hindi maayos na plano at pagkaantala ng proyekto.

Inaasahan na ang paglalabas ng listahan ng mga ‘ghost’ health centers ay magbibigay ng transparency at pananagutan sa paggamit ng pondo para sa imprastruktura ng kalusugan.